Loris Malaguzzi: inspirator van de Reggio Emilia-benadering

Omschrijving

Loris Malaguzzi was een pedagoog met een bijzondere visie op kinderen en leren. Hij geloofde dat kinderen krachtige wezens zijn met een enorme drang om te ontdekken en te communiceren. Zijn gedachtegoed vormt de basis van de Reggio Emilia-benadering, een wereldwijd invloedrijke pedagogiek. Maar wie was Malaguzzi en wat maakt zijn ideeën zo bijzonder?

Loris Malaguzzi werd geboren op 23 februari 1920 in Correggio, een dorp in de Italiaanse regio Reggio Emilia. In 1939 begon Malaguzzi een opleiding tot onderwijzer. Nog voor het einde van de Tweede Wereldoorlog haalde hij zijn diploma Pedagogiek aan de Universiteit van Urbino.

Een school bouwen met stenen en dromen
Na de oorlog heerste er een sterke wens om een nieuwe en betere toekomst op te bouwen. In Villa Cella, een dorpje in de buurt, verkochten inwoners militaire voertuigen en paarden om een schooltje te bouwen. Ze verzamelden stenen, zand en hout en gingen aan de slag. Malaguzzi fietste erheen en was zo geraakt door hun inzet dat hij er besloot te blijven. Hij werkte mee als onderwijzer en psycholoog. Samen met ouders besprak hij hoe kinderen zich via educatie optimaal konden ontwikkelen. In 1946 behaalde hij ook zijn diploma in posttraumatische psychologie. Dat gaf hem de mogelijkheid om kinderen niet alleen te onderwijzen, maar ook te helpen bij het verwerken van traumatische ervaringen uit de oorlog. Dit deed hij door samen met hen te praten, te spelen en creatieve activiteiten te organiseren. Kinderen konden tekenen, kleien of toneelspelen om hun gevoelens te uiten. Deze combinatie van pedagogiek en psychologie vormde de basis van zijn latere werk.

Honderd talen om de wereld te begrijpen
Malaguzzi zag kinderen als actieve ontdekkers met een natuurlijke nieuwsgierigheid. Hij vond dat volwassenen te veel nadruk leggen op wat kinderen nog niet kunnen. In plaats daarvan moeten we kijken naar hun talenten en mogelijkheden. ‘Een kind heeft honderd talen,’ zei hij, ‘maar grote mensen stelen er negenennegentig van.’ Met die uitspraak bedoelde hij dat kinderen zich op talloze manieren uitdrukken. Ze communiceren niet alleen met woorden, maar ook met gebaren, beweging, muziek, spel, klei en kleur. Malaguzzi vond dat volwassenen goed moeten kijken en luisteren om te begrijpen hoe kinderen leren. Dat vraagt een open houding en bereidheid om kinderen serieus te nemen.
Volgens Malaguzzi gebeurt leren vooral door te doen. Hij pleitte ervoor dat kinderen materialen krijgen waarmee ze kunnen experimenteren. Op die manier kunnen ze de wereld om zich heen onderzoeken ‘De werkelijkheid onthult haar oneindige mogelijkheden in de handen van kinderen,’ vond hij. Zijn pedagogiek nodigt uit tot creativiteit, samenwerking en onderzoek. Kinderen krijgen de kans om op hun eigen tempo en manier te leren. De rol van de volwassene is om dit proces te begeleiden, niet om het te sturen. Of, zoals Malaguzzi zei: ‘Op het vlak van creativiteit is het onze taak om kinderen hun eigen bergen te helpen beklimmen. Zo hoog mogelijk.’