Ik ben ruim 31 jaar werkzaam in de kinderopvang en heb de nodige pedagogische visies voorbij zien komen. Toen ik de opleiding tot Pikler Pedagoog ging volgen, dacht ik: wauw, wat enorm inspirerend! Die opleiding heeft me echt de ogen geopend om anders naar kinderen te leren kijken.
De visie van Emmi Pikler bestaat uit 3 pijlers
• Respect voor de zelfstandige activiteiten van het kind.
Zorgdragen voor ruimte om zelfstandig en op eigen initiatief te kunnen bewegen en spelen, waarin het kind zich bovenal competent kan voelen omdat hij het zelf mag doen.
• Respect voor de behoefte van het kind aan een stabiele, persoonlijke band.
Zorgdragen dat je in contact en in verbinding komt met het kind waarmee je een dialoog aangaat in woord, gebaar, ontspanning en nog zoveel meer.
• De noodzaak om het leven van een kind zinvol te organiseren.
Zorgdragen dat hetgeen je doet voorspelbaar is, door het benoemen van je handelingen, door te vertragen zodat het kind bij jou kan aansluiten en bij dit alles vooral ook vertrouwen uit te stralen.
Gemakkelijke materialen
Het draaide in mijn werk vaak vooral om materialen waarmee we ons werk als pedagogisch professional zo gemakkelijk mogelijk konden maken. Denk aan een wipstoel, hoge grote tafels met een centrale opening voor de pedagogisch professional waarin kinderen rondom in een kinderstoel konden worden gezet om daarmee gemakkelijk meerdere kinderen te eten te kunnen geven. Een babygym die boven een wipstoel of boven een baby in de box konden worden geplaatst zodat de baby zich kon vermaken. Achteraf bezien was dit een verkeerde perceptie, want de baby kon zich niet vermaken, maar wérd vermaakt, soms zelfs tegen zijn zin, wat kon leiden tot overprikkeling.
Op een dag kwam er iemand voorbij aan wie ik vol trots mijn opvang liet zien, waarin alles mooi en nieuw was en daarbij van alle gemakken voorzien. De dame zei: ‘Ja, wel leuk, maar mijn kind gaat naar een opvang waar écht rust heerst en mijn kind écht de volle aandacht krijgt.’
Anders naar kinderen leren kijken
Door een lezing van Anna Tardos, dochter van Emmi Pikler, vielen bij mij alle puzzelstukjes op zijn plek, en ben ik de opleiding tot Pikler Pedagoog gaan volgen. Een onderdeel daarvan zijn een aantal opleidingsweken in het Kindertehuis Lóczy in Boedapest. Wat me het meest heeft geraakt is de zorgvuldigheid waarmee de materialen speelklaar werden gezet voor de kinderen. Emmi Pikler heeft het hier na de Tweede Wereldoorlog ingrijpend anders aangepakt, wat hem voornamelijk zit in de persoonlijke zorg die binnen het kindertehuis door maximaal vier verschillende verzorgsters werd vormgegeven.
Eigenlijk zoals we dat nu ook doen binnen de IKK-wetgeving met het vaste gezichten-criterium. Zo fantastisch dat vele zaken die zij in de tweede helft van de vorige eeuw heeft geïntroduceerd, tegenwoordig in onze huidige wetgeving hun plek krijgen.