Inclusiekenmerken IKC’s

Omschrijving

(Voorhoede)IKC’s blijken meerwaarde te hebben voor leerlingen die elders zijn vastgelopen. Dit stelt het Kohnstamm Instituut in haar meest recente onderzoek naar inclusiekenmerken van IKC’s. Het onderzoek van het Kohnstamm Instituut richtte zich op de vraag of er indicatoren of werkzame factoren voor een specifieke groep zijn die ervoor zorgen dat kinderen die in een andere setting zijn vastgelopen, in een integraal kindcentrum weer een groeicurve in hun ontwikkeling laten zien.

Volgens de aan de Kennistafel deelnemende IKC’s is hun meerwaarde namelijk onder meer af te meten aan het feit dat ze kinderen binnen krijgen die elders, in reguliere basisscholen of voorschoolse voorzieningen, vastlopen. De IKC’s geven aan deze zogenaamde zij-instromers op te kunnen vangen en een aanpak te kunnen bieden die hen ondersteunt in hun verdere ontwikkeling.

Om zichtbaar te maken wat deze kenmerken of omstandigheden zijn heeft het Kohnstamm Instituut een kleinschalig onderzoek uitgevoerd onder medewerkers van drie IKC’s en ouders van zij-instromende kinderen op deze IKC’s. Uit het onderzoek bleek dat verschillende kenmerken die specifiek zijn voor een IKC ermee te maken hebben dat ouders positief zijn en kinderen zich goed hebben kunnen ontwikkelen. Het gaat om de kenmerken:

• betrokkenheid van een heel team, gezamenlijke verantwoordelijkheid;
• aanwezigheid van eigen hulpverleners;
• zoeken naar manieren die aansluiten bij het kind, ook als dat buiten de gewone routine/verwachtingen valt;
• eerst inzoomen op wat sociaal-emotioneel nodig is;
• ook op cognitief gebied maatwerk bieden;
• leeftijds-heterogene groepen;
• meer en gevarieerd leren.

Gezamenlijke verantwoordelijkheid
Een voorbeeld dat we graag uitlichten met betrekking tot het kenmerk ‘gezamenlijke verantwoordelijkheid’ is dat er op één van de onderzochte IKC’s één teamlid, meestal de interne begeleider (IB’er), zorgt voor de voorbereiding van plaatsing van een kind. In het geval van een zij-instromende leerling volgt vanaf de aanmelding een zorgvuldige procedure waarbij uit verschillende bronnen (vorige school, ouders, eventuele hulpverleners) informatie over het kind wordt verzameld met als doel een zo compleet mogelijk beeld krijgen van het kind. De bevindingen worden in een powerpointsessie aan het hele team (inclusief ondersteunend personeel, zoals de conciërge) gepresenteerd. Besproken wordt wat de behoeften van het kind zijn en of men het als IKC ‘aan kan’. De beoogde uitkomst is een breed gedragen besluit over plaatsing en wat daar voor nodig zou zijn.

Het kind in beeld
Door het hele team te laten meepraten en meedenken merkt men dat er over de hele schoolloopbaan van het aangemelde kind wordt nagedacht. De geïnterviewde IB’er verwoordt de opbrengst van de werkwijze zo: ‘Met de leerling populatie die wij nu hebben kan ik niet als IB’er in mijn eentje zeggen: ik vind dat dit kind geplaatst kan worden. Daar heb ik echt m’n collega’s voor nodig, die de groepen kennen, die de kinderen kennen, die weten welke tijd en middelen we hebben. Daardoor voelt het niet als: er komt een nieuwe leerling en jij moet dit kind gaan helpen, maar hebben we echt het gevoel: we moeten het samen doen. En door onze systematische manier van informatieverzameling is het hele kind in beeld. Zo weten we waar we aan beginnen en voelen we ons allemaal verantwoordelijk’.