H20. Het trajectmodel: begeleiding van zelfsturing

Omschrijving

Een andere invloedrijke factor is de mate van zelfsturing van een team. In het hier voorgestelde model doorloopt het team de hele cyclus van probleemdefiniëring tot bijsturing. Dit betekent dan ook de invoering van een hogere mate van eigen regelvermogen. Naarmate teams meer over deze vaardigheid beschikken om zelf een aantal zaken te regelen, neemt hun motivatie wellicht ook toe. Dat betekent natuurlijk niet dat de verantwoordelijke zomaar blind alles delegeert naar de begeleiders. Een duidelijke afbakening van taken en verantwoordelijkheden vooraf blijft immers nodig. Het trajectmodel werd door het VCOK uitvoerig in de praktijk getest, bijgestuurd en ten slotte geïmplementeerd in verschillende teams binnen de kinderopvang. In de inleiding over management gaf Franky De Meyer al aan dat zelfsturing een belangrijk element is van management. Teams die betrokken worden bij veranderingsprocessen zijn nu eenmaal efficiënter. Bob Buyse werkte dit in het vorige hoofdstuk ook verder uit. In dit hoofdstuk schetsen we – als uitgewerkt voorbeeld – een model om themagericht en procesgericht te begeleiden op basis van concrete actieplannen. Het model steunt op verschillende theoretische invalshoeken.7 De inhoud van dit hoofdstuk is gebaseerd op de ervaringen van het VCOK met de gerichte begeleiding van teams in de buitenschoolse opvang, maar kan even goed toegepast worden op andere domeinen van de kinderopvang.
In paragraaf 1 gaan we in op zaken die het klimaat in een instelling beïnvloeden. Ook staan we daar stil bij het fenomeen van zelfsturing. In paragraaf 2 wordt het werken met het trajectmodel beschreven. Paragraaf 3 gaat over de plaats en de rol van de leidinggevende in dit geheel. In paragraaf 4 blikken we terug en trekken we een aantal conclusies.