Echt luisteren naar de pedagogisch professional

Omschrijving

Het aantal kinderen met een extra begeleidingsvraag is een actueel thema in de kinderopvang. Nieuw wetenschappelijk onderzoek naar de beleving en ervaringen van pedagogisch professionals rond dit thema laat zien hoe waardevol het is om hun ervaringen en inzichten serieus te nemen. Deze bieden concrete handvatten om de praktijk te versterken.

In het voorjaar van 2024 ontstond binnen Samenwerkende Kinderopvang en haar labels de wens naar onderzoek rond kinderen met een extra begeleidingsvraag. Binnen de kinderopvang wordt dit veel besproken, omdat het aantal kinderen met een extra zorgbehoefte lijkt toe te nemen. Daaraan wordt ook al snel de werkdrukbeleving van de pedagogisch professional gekoppeld. In plaats van alleen te kijken naar de kinderen zelf, wilde Samenwerkende Kinderopvang weten: hoe is de beleving van de pedagogisch professionals wat betreft kinderen met een extra begeleidingsvraag? Wat hebben zij nodig om optimaal te kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van alle kinderen? En ook heel belangrijk: hoe kunnen we hen beter ondersteunen?

Team van specialisten
Mirjam Companjen, directeur Pedagogiek & Innovatie van Samenwerkende Kinderopvang, heeft samen met Ruben Fukkink en een team van specialisten, dit onderzoek opgesteld. Mirjam vertelt: ‘We merkten dat dit onderwerp leefde in de teams. Maar we wilden niet alleen praten óver pedagogisch professionals, we wilden hen echt een stem geven. Daarnaast willen we recht doen aan ieder uniek kind. Elk kind heeft een begeleidingsvraag, want er is altijd sprake van ontwikkeling. De vraag is wanneer spreken we van een extra begeleidingsvraag.’

Zorgkinderen of kinderen met extra begeleidingsvraag?
In de kinderopvang wordt vaak gesproken over zorgkinderen. Daarmee bedoelen we kinderen die gedrag vertonen dat afwijkt van de norm of die in hun ontwikkeling extra ondersteuning nodig hebben. De term ’zorgkinderen´ of ´kinderen die afwijken van de norm´ roept de vraag op of het wenselijk is om kinderen te labelen. Want staat het feit dat we kinderen beoordelen op basis van een norm niet haaks op dat we zeggen dat ieder kind uniek is en mag zijn wie hij/ zij is en zich ontwikkelen op zijn/haar eigen manier? We leven in een maatschappij waarin het leven altijd maakbaar lijkt te zijn. Er wordt een pasklare oplossing voor elke uitdaging gezocht. Ouders hebben vaak hoogstaande verwachtingen van hun kinderen. Het onderwijs heeft ook zo haar eigen verwachtingen. Er zijn talloze programma’s en systemen om groei & ontwikkeling van kinderen te meten en deze af te zetten tegen de norm. Hierin schuilt een groot risico. Wanneer de focus komt te liggen op deze norm, verschuift de eigen, interne ontwikkeling van ieder uniek kind naar de achtergrond.