BBMP 01.2021

THEMA: INCLUSIE EN DIVERSITEIT

In dit nummer
4 Inclusie in het leven van kinderen
Siela en haar zoons Nishaan en Nilay beschrijven hun persoonlijke ervaringen. Ze krijgen te maken met een samenleving die zich niet openstelt voor kinderen van kleur. Ook op de kinderopvang voert Siela een pittig – maar opbouwend – gesprek. | Nishaan en Nilay Ardjosemito en Siela Ardjosemito-Jethoe

10 Naar een generatie zonder discriminatie
Om echt inclusief te kunnen werken is het juiste voorbeeldgedrag de sleutel. Medewerkers moeten cultuursensitief leren kijken en werken en zich bewust zijn van eigen (voor)oordelen. | Maryse Nijhof- Broek en Yasmine Oudriss-Kamouni

14 Werken aan diversiteit
In de kinderopvang kunnen kinderen spelenderwijs leren samenleven in een context waarin ieder kind gezien wordt, een plek heeft en erbij hoort. Professionals moeten deze dagelijkse leermomenten zien en benutten. | Wilma Schepers

18 Leiderschap en inclusie
Alle kinderen horen erbij, alle medewerkers horen erbij. Kinderopvangmedewerkers zetten mede de koers uit als het gaat om het laten tellen van ieders mening. | Wilmie Colbert

24 De lange weg naar inclusief onderwijs

Onderwijsminister Arie Slob heeft in november 2020 zijn 25-puntenplan gepresenteerd, waarmee hij het passend onderwijs wil verbeteren. Is de tijd eindelijk rijp om meer werk te maken van inclusief onderwijs? | IJsbrand Jepma en Sanne Spiero

28 De erfenis van Paars
Het boek ‘Dat hadden we nooit moeten doen’ wordt gepresenteerd als een ideeëngeschiedenis over de PvdA en de neoliberale revolutie van de jaren negentig. Precies in die periode wordt nagedacht over de Wet Kinderopvang. | Janneke Plantenga

32 Ruimte voor autonomie
Aandacht voor het Expertisecentrum Kinderopvang. Deze keer zoomen we in op het thema autonomie van het kind. Ruimte geven voor autonomie heeft een positief effect op de ontwikkeling van kinderen. Maar in de praktijk blijkt dit niet altijd even makkelijk. | Wilma Schepers

EN VERDER...

13 De Rekenmeester > Ed Buitenhek
Het systeem of de mensen…

21 PPINK > Myrte van Gurp
Diversiteit: luxe of noodzaak?

23 De Jurist > Martin van der Linden
Tandarts in het kinderdagverblijf

37 Pact > Onno Hoorn
Wendbaar op de arbeidsmarkt

38 Boeken > Van Duuren en De Leve
Over Vrijmoedige teams en Spelen als essentiële levenservaring

40 Wetenschap > Leseman, Slot en Romijn
Culturele diversiteit en de omgang met ouders

44 Signalementen > Nieuws en publicaties

Een aantal jaren nadat PvdA-leider Wim Kok ‘de ideologische veren’ van zijn partij heeft afgeschud, ontstaat de Wet Kinderopvang. Geheel in de neoliberale tijdgeest van toen. De behoeften van ouders worden sturend voor de invulling en vormgeving van de markt voor kinderopvang. Deze redenering maakt een koppeling met het primair onderwijs lastig.

De afgelopen maanden zijn mijn collega en ik intensief bezig geweest met het voorkomen van een dreigende sluiting van een kinderdagverblijf in een van de armste delen van Amsterdam. De kinderen die wij hier dagelijks ontmoeten praten niet, of praten geen Nederlands, of hooguit enkele woorden. Dus toen ik een van de oudste peuters onverwacht tijdens verstoppertje tot 20 hoorde tellen, werd ik enorm blij.

Het onderwerp inclusief onderwijs heeft een lange baard, er wordt al zeker zo’n vijftig jaar – vanaf het begin van de jaren zeventig van de vorige eeuw – over gesproken. Toch komt inclusief onderwijs in Nederland maar mondjesmaat voor. Nu lijkt hier toch echter verandering in te komen. Onderwijsminister Arie Slob is met een 25-puntenplan gekomen voor inclusiever onderwijs.

De parlementaire ondervragingscommissie kinderopvangtoeslag (POK) heeft onderzoek gedaan naar problemen rond de fraudeaanpak bij de kinderopvangtoeslag.  ‘Wie terugkeert in de tijd ziet dat de ellende van de slachtoffers al in 2014 bekend is.'

 

Vandaag zitten we met z’n drieën op de bank. We kletsen heel wat af en hebben veel te bespreken. Voor deze bijdrage aan BBMP praat ik specifiek over inclusie en wat dat betekent voor Nishaan (15 jaar) en Nilay van (13). Ze kijken met mij terug op hun tijd op de kinder- en naschoolse opvang. | Nishaan Ardjosemito, Nilay Ardjosemito en Siela Ardjosemito-Jethoe

In de samenleving van nu kunnen we niet om het thema inclusie heen. We tekenen in de wereld massaal voor het einde van de polarisatie en afscheiding. Maar petities tekenen is niet voldoende. Het thema vraagt voortdurende aandacht voor alle verschillen die we zien en ervaren, alleen zo kunnen we inzetten op een kansrijke toekomst voor iedereen. Want inclusie gaat om het insluiten van iedereen, niet om het insluiten van een minderheid.

De kinderopvang is een mini-samenleving waar kinderen vaak als eerste mee in aanraking komen, na gezin en familie. Binnen deze mini-samenleving kunnen we kinderen leren hoe we met elkaar omgaan. Dat we elkaar gelijkwaardig benaderen ongeacht kleur, religie, afkomst, sekse, leeftijd, seksuele voorkeur, gedrag of een lichaam dat er anders uitziet. Hier ligt dus een belangrijke kans én verantwoordelijkheid voor de kinderopvang.

Autonomie is een begrip dat gebruikt wordt in de vanzelfsprekende veronderstelling dat iedereen begrijpt wat ermee bedoeld wordt. Maar klopt dat wel? Wat bedoelen we met ‘ruimte geven voor de autonomie van het kind’? Het antwoord blijkt complex. Meer nog: de autonomie van een kind kan een volwassene voor flinke dilemma’s plaatsen.

Je kunt geen goede pedagoog zijn als je het omgaan met diversiteit niet in je vingers hebt. Je moet immers als professional om kunnen gaan met álle kinderen en álle ouders. Van medewerkers mag je daarom verwachten dat zij daar competenties in ontwikkelen. Opleidingen en kinderopvangorganisaties moeten daar de voorwaarden voor scheppen. |

Het belang van goede relaties tussen ouders en professionals in opvang en onderwijs staat buiten kijf. In de context van toenemende kansenongelijkheid en culturele verscheidenheid moeten ouders en professionals samen aan de bak, in het belang van het kind en van de samenleving.