Spelende kinderen, daar kun je niet omheen

Omschrijving

Een kinderleven zonder spel bestaat niet. Baby’s observeren hun verzorgers direct en het spelen met glimlachjes, gebaren en geluiden gaat beginnen. Elk kind gaat ermee de wereld in, eerst door contact te maken met liefdevolle personen maar al na enkele maanden ook door aandacht te geven aan objecten. Het begin is er en het belang ook: spelen dat kan een kind niet missen!
In dit artikel wordt duidelijk gemaakt welke spelontwikkeling kinderen van nul tot vier/vijf jaar doormaken. Wij kijken ook naar wat spel zo belangrijk maakt en wat kinderen ermee bereiken. Tot slot gaan we in op de rol die volwassenen kunnen spelen om het spel van kinderen te begeleiden.

Kijken naar kinderspel
Goed in de gaten krijgen wat een kind speelt, hoe en met wie vraagt om begeleiding van kleine groepjes of individuele kinderen. Dan hoor je wat kinderen zeggen, wat hun interesse heeft, welke kennis ze in hun spelhandelingen inzetten en hoe zij spelen met anderen. In een grote groep of kring lukt dat niet. Uit onderzoek blijkt dat nog te veel tijd van pedagogisch medewerkers gaat zitten in het werken met de grote groep. Het is dus van belang daartoe maatregelen te nemen om veel meer tijd te besteden aan het spelen en praten met kleine groepjes de hele dag door. Dan kun je ook van binnenuit observeren door mee te doen aan spel en gesprekjes en goed te kijken naar wat er gebeurt om zo beter te kunnen bepalen hoe het spel verder kan gaan of hoe je beter aansluit bij kinderen.
Observeren en een spelactiviteit evalueren vraagt om het systematisch verzamelen van gegevens van kinderen, bijvoorbeeld over hun betrokkenheid, hun nieuwsgierigheid om nieuwe ervaringen aan te gaan, hun creativiteit en taalgebruik in spel. Observatie instrumenten, ontwikkelverhalen aan de hand van foto’s, en documentatiemappen met werk van kinderen kunnen daarbij goede hulpmiddelen zijn. Dat zijn niet alleen instrumenten om de ontwikkeling van kinderen in beeld te brengen en te evalueren, maar ook om je eigen handelen te verbeteren en het gesprek met collega’s en ouders te versterken.