Preventie van seksueel misbruik in de kinderopvang

Omschrijving

Gebrek aan kennis over seksueel misbruik bestaat in de gehele jeugdsector. Ook handelingsverlegenheid speelt een rol: beroepskrachten weten niet altijd wat ze moeten doen als ze vermoeden dat een collega een kind misbruikt. Daardoor kan het misbruik lang onopgemerkt blijven. Dat bleek ook in een Amsterdams kinderdagverblijf, waar vele kinderen misbruikt werden (december 2010). Beelden daarvan werden bovendien als kinderporno via internet verspreid. Sindsdien wordt de noodzaak van preventieve maatregelen sterk gevoeld. In dit rapport vindt u informatie over seksueel misbruik door medewerkers in kinderdagverblijven en de buitenschoolse opvang. Aan de orde komen onder andere de gevolgen voor de kinderen en de werkwijze van de plegers. Daarnaast vindt u 13 maatregelen om misbruik te voorkomen en te signaleren, met een plan van aanpak om de maatregelen in te voeren. De informatie is afkomstig uit de kenniskring seksueel misbruik, georganiseerd door het Nederlands Jeugdinstituut. De kenniskring bestond uit beroepskrachten, opleiders, deskundigen en beleidsmakers uit de kinderopvang, en onderzoekers en deskundigen op het gebied van seksuele opvoeding, kindermishandeling en seksueel misbruik. Wellicht wekt de informatie de indruk dat seksueel misbruik door medewerkers in de kinderopvang regelmatig voorkomt. Dat is niet het geval! Desondanks is het belangrijk om de juiste maatregelen te nemen, zodat de kans op seksueel misbruik zo klein mogelijk blijft. En ouders met een gerust hart hun kind aan de kinderopvang blijven toevertrouwen.

Mogelijkheden voor preventie en signalering

De beleidsvoornemens hebben, met aanvullingen door de kenniskring seksueel misbruik, geleid tot concrete invulling door kinderopvangorganisaties. Ook de meldcode kinderopvang van de Brancheorganisatie Kinderopvang bevat concrete maatregelen. Hieronder vindt u een overzicht van dertien maatregelen die kinderdagverblijven kunnen nemen om seksueel misbruik te voorkomen, te signaleren en te melden:

1. Zorgen voor een goede omgang met de seksuele ontwikkeling en behoefte aan intimiteit van kinderen.

2. Zorgen voor een open aanspreekcultuur.

3. Omgangsnormen vastleggen.

4. Zorgen voor vier ogen, vier oren en transparantie.

5. Striktere werving en selectie.

6. Zorgen voor deskundig en stabiel personeel.

7. Opnemen in kwaliteitszorg.

8. Regels opstellen voor cameragebruik.

9. Kinderen weerbaar maken.

10. De rol van ouders versterken.

11. Goed signaleren.

12. Melden.

13. Handelwijze na een melding van seksueel misbruik.